نشانه های رشد و تباهی در شعر سیمین بهبهانی بر اساس نظریه اریک فروم

ادبیات، حاصل روان ناخودآگاه فردی و جمعی است که به وسیله روان خودآگاه فردی و اجتماعی (قرار دادهای فرهنگی) کنترل می شود. بنابراین می توان با جستجو در اثر ادبی به زوایای روانی فرد و اجتماع دسترسی پیدا کرد. مسأله اساسی پژوهش حاضر این است که نمود های رشد و تباهی که اریک فروم مطرح کرده است، چگونه می تواند در زبان نمادین شعر نمود پیدا کند. بنابراین پرسش، هدف مقاله یافتن نمود های رشد (عشق به زندگی، عشق به انسان، آزادی از مادر مثالی) و تقابل آن با نمود های تباهی (عشق به مرگ، خودشیفتگی، بازگشت به زهدان مادر) در دیوان سیمین بهبهانی می باشد. روش تحقیق کتابخانه ای است که بین ادبیات و روان شناسی به بررسی نماد های شعری پرداخته است. فرد به عنوان شخصیت داستان واره ها و اجتماع به عنوان بستر زندگی فردی، در شعر سیمین نمود های رشد و تباهی را به نمایش گذاشته اند و شاعر به توصیف دقیق آن پرداخته است. این مقاله با روان کاوی شعر سیمین بهبهانی و بررسی نماد، مختصات رشد و تباهی متبلور در روان ناخودآگاه فردی و جمعی دیوان وی را برجسته کرده است. کشف نمود های صور خشونت، میل به برخورداری از حمایت مادر ـمادر مثالی یونگ ـ و میل به آزادی، خودشیفتگی های فردی و اجتماعی، در شعر سیمین از یافته های این پژوهش می باشد.